Rodzina Goldszajd-Kotlicki

Rodzina

Sara KotlickiSara1

Córka Rywki (z domu Wikińska) i Jakuba Goldszajd. Urodziła się w 1916 r. w Łopusznie, a wkrótce potem cała rodzina przeprowadziła się do Kielc. Mieszkali przy ul. św. Leonarda 22, a potem przy placu św. Leonarda 3, zaś przed samą wojną przy ul. Focha 26 (dzisiejsza Paderewskiego). W sierpniu 1938 r. Sara poślubiła Herszela Kotlickiego. Przyjęcie odbyło się w domu jej dziadków przy placu Leonarda 3 (patrz zaproszenie poniżej).
Kiedy wybuchła wojna, uciekła z mężem i bratem Abą Goldszajdem do Rosji. Po wojnie wszyscy wrócili do Polski (24 czerwca 1946 r.). Małżonkowie i ich jednoroczny syn Mosze osiedlili się w Gliwicach. W 1948 r. urodził się ich drugi syn, Yaacov. W 1950 roku cała rodzina wyemigrowała do Izraela. Sara umarła w 2000 r. w wieku 84 lat.
Herszel Kotlicki
Syn Chai (z domu Garfinkel) i Mosze Kotlickiego. Urodził się w 1911 r. W Kielcach. Mieszkał przy ul. Pierackiego 17 (dzisiejsza Mała). Kiedy miał siedem lat, jego ojciec zmarł na tyfus. Z powodu trudności ekonomicznych 9-letni Herszel musiał porzucić szkołę i zaczął pracować u swojego wuja Józefa Goldszajdera, wziętego malarza pokojowego. Po kilku latach stał się bardzo dobrym malarzem i wykonywał ten zawód niemal do końca życia. Herszel był także jednym z najlepszych kolarzy w regionie. W 1935 r. był członkiem grupy kolarskiej, która zawiozła ziemię z Kielc na grób marszałka Józefa Piłsudskiego. W 1938 r. poślubił Sarę Goldszajd (patrz notka wyżej). Na początku wojny uciekli razem do Rosji, powrócili do Polski w czerwcu 1946 r. i zamieszkali w Gliwicach. Tydzień później przyjechał do Kielc ze swoim szwagrem Abą Goldszajdem, żeby poszukać w sądzie pewnych dokumentów. To był 4 lipca 1946 r., dzień pogromu w Kielcach.
W 1950 r. Wyjechał z Polski do Izraela z całą rodziną. Zmarł w 1990 r. w wieku 79 lat.

Aba GoldszajdAba Goldsztejn

Syn Rywki (z domu Wikińska) i Jakuba Goldszajda. Urodził się w 1914 r. w Łodzi. W czasie I wojny światowej rodzina przeprowadziła się najpierw do Łopuszna, a wkrótce potem do Kielc. Mieszkała najpierw przy ul. Leonarda 22, potem przy placu Leonarda 3, a krótką przed wojną przeniosła się na ul. Focha 26. Aba był wykwalifikowanym krawcem, ale pracował ze swoim ojcem jako kierowca autobusu w rodzinnej firmie transportowej. Na początku II wojny światowej uciekł do Rosji razem ze swoją siostrą Sarą i jej mężem Herszelem Kotlickim. 4 lipca 1946 r. przyjechał z Herszelem z Gliwic do Kielc. W 1949 r. wyjechał do Izraela. Zajął się pieczeniem chleba, a potem otworzył piekarnię ciast i sklep. W Izraelu ożenił się i miał dwóch synów. Zmarł w 1991 r. w wieku 77 lat.

Hanka Goldszajdhankahanka

Córka Rywki (z domu Wikińska) i Jakuba Goldszajda. Urodziła się w 1925 r. w Kielcach. Mieszkała z rodziną napierw przy ul. Leonarda 22, potem przy placu Leonarda 3, a przed wojną przy ul. Focha 26. Po wybuchu wojny została w Kielcach z rodzicami i babcią. Wkrótce po wkroczeniu Niemców do Kielc cała rodzina została wyrzucona z mieszkania i przenosiła się z miejsca na miejsce, aż w końcu osiadła w niewielkim domku przy ul. Nowy Świat 15, należącym do krewnych rodziny. Hanka i jej bliscy mieszkali tutaj aż do likwidacji getta. W kwietniu 1940 r. udało jej się nawiązać kontakt z bratem Abą, siostrą Sarą i jej mężem, którzy uciekli do Rosji. W listach opisywała sytuację rodziny. W sierpniu 1942 r. cała rodzina została wywieziona do Treblinki i zamordowana przez nazistów.

Chaim GoldszajdChaim

Syn Rywki (z domu Wikińska) i Jakuba Goldszajdów. Urodził się w 1918 roku w Łopusznie. Mieszkał przy ul. Leonarda 22, potem przy placu Leonarda 3, a przed wojną przy ul. Focha 26 (dzisiejsza Paderewskiego). Był zawodowym fryzjerem, miał zakład przy zbiegu ulic Piotrkowskiej i Koziej (naprzeciw urzędu miasta).. Goldszajdowie tułali się z miejsca na miejsce, aż w końcu, po utworzeniu getta, zamieszkali w niewielkim domu przy ul. Nowy Świat 15, należącym do krewnych.

Jakub GoldszajdJakubG

Syn Lai (z domu Kenigsztajn) i Bereka Goldszajdów. Urodził się w 1886 roku w Łopusznie. W 1906 roku poślubił Rywkę (z domu Wikińską), z Łopuszna. Przed I wojną światową wyjechali do Łodzi, ale wkrótce potem wrócili do Łopuszna. Po zakończeniu wojny przenieśli się do Kielc. Mieszkali najpierw przy ul. Leonarda 22, potem przy placu Leonarda 3, a przed wojną przy ul. Focha 26 (dzisiejsza Paderewskiego). Jakub był handlowcem, ale założył firmę autobusową, obsługującą trasę Kielce – Łódź. Aby ją rozwinąć, porozumiał się z dwoma Polakami Konstanciakiem oraz Dziedzicem. Wspólnie posiadali około 10 autobusów i kilka taksówek. We wrześniu 1939 roku Niemcy skonfiskowali samochody oraz mieszkanie przy ul. Focha. Jakub i jego rodzina musieli znaleźć jakieś miejsce do zamieszkania, tułali się po całym mieście, aż w końcu osiedli w niewielkim domku przy ul. Nowy Świat 15, należącym do krewnych o nazwisku Weltman. Pozostali tutaj aż do likwidacji getta. W sierpniu 1942 roku Jakub, jego żona Rywka, córka Hanka, brat Mosze oraz matka Laja zostali wysłani do Treblinki i zamordowani przez Niemców.

Rywka GoldszajdRywkaG

Córka Hany (z domu Weltman) i Aby Wikińskich. Urodziła się w 1886 roku w Łopusznie. W 1906 roku poślubiła Jakuba Goldszajda z Łopuszna. Była gospodynią domową. Koleje jej losu są takie same jak męża. W sierpniu 1942 wraz z rodziną została wysłana do obozu w Treblince i tam zamordowana.

Mosze GoldszajdMoszeG

Syn Lai (z domu Kenigsztajn) i Bereka Goldszajdów, urodził się w 1903 roku w Łopusznie. Po I wojnie światowej przeprowadził się wraz z rodzicami do Kielc i mieszkał przy placu Leonarda 3. Był zawodowym krawcem. Ożenił się z Halą Rabinowicz. Po wyznaczeniu getta Mosze i jego rodzina zostali zmuszeni do przeprowadzki. Z resztą rodziny zamieszkali w domku przy ul. Nowy Świat 15, aż do likwidacji getta. Mosze, wysłany w sierpniu 1942 roku z całą rodziną do Treblinki, został zamordowany przez Niemców.

Laja GoldszajdLajaG

Córka Hany (z domu Hajman) i Jankiela Kenigsztajnów. Urodziła się w 1863 roku w Chęcinach. W 1885 poślubiła Bereka Goldszajda z Chęcin. Po ślubie małżonkowie wyprowadzili się do Łopuszna. Mieli sześcioro dzieci: Jakuba, Mosze, Rebekę, Szlamę, Israela oraz Libę Gitlę. Przed I wojną światową rodzina przeniosła się do Łodzi, ale po jej wybuchu wróciła do Łopuszna . Po zakończeniu wojny Goldszjadowie przenieśli się do Kielc. Na fotografii za plecami zgromadzonych widać nieżyjącego już wtedy męża Lai. Laja była bardzo dobrym handlowcem. Po wyznaczeniu getta przeprowadziła się do niego z synem Mosze, aby dołączyć do reszty rodziny, mieszkającej w domku przy ul. Nowy Świat 15. Wszyscy pozostali tutaj do likwidacji getta. W sierpniu 1942 cała rodzina została wywieziona do obozu w Treblince i tam zamordowana.
Dzieci Lai (bez Jakuba i Mosze – noty o nich powyżej)
Rebeka – urodzona w 1890 roku, wyszła za mąż za Jakoba Machtingera z Wilna. Ona, jej mąż oraz czworo dzieci (Leibel – ur. 1920, Hana – ur. 1925, Ester – ur. 1928, Herszel – ur. 1930) zostali zamordowani przez Niemców w wileńskim getcie.
Szlama – urodzony w 1893 roku, przed II wojną światową wyemigrował do Brazylii i tam spędził resztę życia.
Israel – urodzony w 1896 r., zmarł przed wybuchem II wojny światowej.
Liba Gitla – urodzona w 1901 r. W 1925 r. wyemigrowała do Brazylii. Miała dwóch synów: Szlamę (Solomona) oraz Julia.

Berek GoldszajdBerekG

Syn Ester (z domu Wróblewska) i Szlamy Goldszajdów z Chęcin. Urodził się w 1856 roku w Chęcinach. W 1885 poślubił Laję Kenigsztajn z Chęcin. Po ślubie małżonkowie przeprowadzili się do Łopuszna. Mieli sześcioro dzieci .
Berek otrzymał staranne wykształcenie, płynnie mówił po rosyjsku, polsku, hebrajsku i w jidisz. Był oficerem, służył w 31. brygadzie artylerii armii rosyjskiej jako starszy pisarz i tłumacz. W 1887 roku otrzymał zgodę na otwarcie chederu w Łopusznie; uczyło się w nim 12 dzieci. Był mełamedem. Rodzina i przyjaciele nazywali go „Berl Lejre”, co znaczyło „Berek nauczyciel”. Ponieważ język rosyjski był obowiązkowy, Berek uczył go we wszystkich chederach w Łopusznie.
Pracował także w wydziale do spraw religii miejscowego urzędu miasta. Słynął z doskonałych listów do władz. W 1901 roku władze wyraziły zgodę na budowę nowej synagogi w Łopusznie. Berek Goldszajd zebrał pieniądze, nadzorował także budowę świątyni.
Był nieprzeciętnym człowiekiem. Bardzo poważnie traktował swoją funkcję. Zebrane pieniądze wpłacał na konto. Był bardzo zasadniczy i doprowadził do tego, że każdy, kto uczęszczał do starej synagogi, uiścił opłatę na rzecz budowy nowej. Dzięki jego determinacji w 1903 roku na działce przy ul. Przedborskiej stanęła nowa, przestronna, ceglana synagoga.
Przed I wojną światową Berek przeniósł się z rodziną do Łodzi, ale po jej wybuchu wszyscy wrócili do Łopuszna w nadziei, że miasteczko okaże się bezpieczniejszym miejscem. Niestety, front przebiegał bardzo blisko i miejscowość została w dużej mierze zniszczona na skutek ciężkich wymian ognia artyleryjskiego. Po wojnie cała rodzina przeprowadziła się do mieszkania przy ul. Leonarda 22 w Kielcach, a potem na plac Leonarda 3.
Obok wszystkich swoich aktywności Berek pracował także jako biegły sądowy i tłumacz przysięgły w kieleckim sądzie. Pisał również pisma procesowe zarówno Żydom, jak i Polakom. Wszyscy w rodzinie znali jego piękne, kaligraficzne pismo ręczne (na zdjęciu zapiski odnalezione w archiwum). Zmarł prawdopodobnie około 1935 roku. Został pochowany na cmentarzu na Pakoszu.Arch